“Hoi, lekker hè de lente komt eraan!” Balend stond ik te wachten voor een open brug en had, zoals gewoonlijk, haast. Een man met een ietwat onfrisse uitstraling waar je het jouwe van kunt denken, stopte naast me en knoopte een praatje aan.
De snijdende wind blies ons om de oren en de lichte regen voelde ijzig koud. “Hoezo, de lente komt eraan?” was mijn eerste gedachte om gelijk daar achteraan mijn oordeel te vellen over deze medewachtende. Ik merkte dat er van alles door mijn hoofd schoot: zou hij werk hebben, een relatie, hoe zou zijn huis eruit zien, heeft hij die überhaupt wel en wat zit er eigenlijk in zijn plastic tas?
De brij van gedachten stokten acuut omdat ik schrok van mezelf. Wie was ik wel niet om zo negatief over deze man te oordelen? Hij knoopte een onschuldig praatje aan en waarom zou hij meteen iets kwaads in de zin hebben of een junk zijn die mensen op straat aanspreekt?
Het zou nog wel even duren voor de brug dicht ging, dus ik ging met hem het gesprek aan. Het werden een paar vrolijke minuten waarin we spraken over het voorjaar, de behoefte om op te ruimen en het plezier dat we beiden beleven aan de fluitende vogels in de vroege ochtend. En daar waar ik balend en gejaagd de wachtminuten voor de open brug was begonnen, fietste ik even later met een verlicht gevoel weer weg.
Verlicht inderdaad, het klinkt wat zwaar aangezet, maar het gesprek met de onbekende man had me een wijze les geleerd. Oordelen en vooroordelen hebben we allemaal, dat lijkt me een menselijke reactie. Die gekleurde gedachten hoeven echter niet onbuigbaar te zijn. Je kunt ze nog een keer door je hoofd laten gaan en je bewust de vraag stellen waarom je dat denkt. Zo dacht ik meteen aan mijn spullen in mijn fietsmand en de telefoon in mijn jaszak. Door het onfrisse uiterlijk en zijn gekke opmerking over de lente, terwijl het een ellendig ongezellige dag was, dacht ik meteen negatief over hem en dat terwijl het later een opgewekt en prettig gesprek bleek te zijn. Een (voor-)oordeel ontwikkel ik dus kennelijk in situaties die ik als onveilig beschouw, hoewel ik van mezelf vind dat ik opensta voor iedereen. En bij die mening blijf ik nog steeds, alleen zit er vlak voor die openheid nog wel een korte andere fase. Een soort instinctieve alertheid waarbij ik een inschatting maak gebaseerd op wat ik zie.
Zelf heb ik mijn instinct altijd als een groot goed beschouwd, omdat het meestal juist is. Behalve dus die fractie van een seconde waarmee mijn gedachtestroom op gang komt. Van dat instinct was ik me nog niet bewust, maar het is zeker de moeite waard om daar eens beter op te letten. Hoe vaak laat ik mijn oordeel afhangen van dat eerste moment en hoe vaak buig ik het nog tijdig om? Een interessante ontdekkingsreis zal het worden. Zo zie je maar wat je kunt leren terwijl je wacht voor de open brug!
Sjors Twijfelt 