Wat zie jij?

Wij hebben de fantastische eer om een kind te laten groeien en opbloeien in deze ingewikkelde wereld. Maar één kind? Ja één kind inderdaad, niet twee of drie. Echter is het niet ‘maar één kind’. De ‘maar’ is de perceptie van anderen. De een vindt het een soort gemakzuchtige keuze, de ander trekt een iets té empathisch gezicht als de vraag wordt gesteld. Het is maar net hoe je het wilt zien.

Dat ene prachtige kind van ons is hooggevoelig. Ook hier is het maar net wat je wilt zien. De een vindt het aanstellerij, de ander denkt dat hij zo teer als porselein is. 

Heb je een burn-out, dat ben je zwak of is het een ‘zie-je-wel-ik zei-toch-dat-je-teveel-werkt’. Ben je een vrouw aan de top, dan ben je…. Nou goed ik denk niet dat ik nog meer voorbeelden hoef te noemen, je begrijpt vast wat ik bedoel.

(oke, jij oordeelt over bovenstaande misschien anders, voel je dus niet aangevallen want ik schets expres een wereld van uitersten.)

Andermans keuzes, levens of problemen relateren aan je eigen ervaringen en oordelen doen we natuurlijk allemaal. Je herkent jezelf erin of juist helemaal niet. Jouw hersenen gaan direct associeren, je vormt een oordeel vaak op basis van je onderbuik. Het is echter de moeite waard om eens te proberen wat afstand te nemen. Een stapje achteruit en twee keer nadenken voordat je reageert. Even vijf minuten niks vinden, maar je dwarrelende gedachten laten zakken en de situatie vanuit een ander perspectief te bekijken.

Niet zo lang geleden kreeg ik van een lieve collega een snow globe, je weet wel zo’n doorzichtige bol die je kunt schudden. Zij moedigde me aan om dwarrelende gedachten te laten bezinken, omdat je dan meer ziet en verder kunt kijken richting de horizon. Een mooi symbool dat bij ons in de woonkamer staat waar ik hem dagelijks zie, zodat ik word herinnerd aan dat stapje achteruit, die korte pauze.

Tijdens mijn burn-out heb ik actief een stap achteruit gedaan en naar mezelf gekeken. Hoe kan het dat ik mezelf anders zie dan dat anderen mij zien? Wat zie ik over het hoofd of zien anderen het gewoon verkeerd? Keer op keer analyseerde ik mijn eigen gedrag, waarom reageerde ik op een bepaalde manier en hoe ben ik tot die reactie gekomen? Een interessante reis die ik kennelijk niet nu pas ben gestart, maar al jaren onbewust maak.

Nu ik me hier wel bewust van ben, valt het me op hoe vaak je al oordeelt of aannames doet, zonder dat je voldoende weet om überhaupt te kunnen oordelen. Zo overhoorde ik laatst een gesprek tussen mensen, een gesprek dat ging over anderen die zij zelf eigenlijk nauwelijks kenden. In dit korte gesprek buitelde de ene aanname over het andere oordeel. Ik merkte dat ik onbewust afkeurend mijn hoofd schudde. Hoe konden zij dit soort oordelen vellen over mensen die ze niet eens kennen? Maar zoals je misschien zelf al hebt opgemerkt, was mijn reactie ook doorspekt met oordelen.

Ik denk dat ik wel snap waar het vandaan komt, we willen zo graag grip houden op de dingen om ons heen. In een wereld waarin je je bijna niet kunt afsluiten van de continue informatiestroom, wil je het liefst zoveel mogelijk controle houden. Zodra je de controle verliest, bestaat tenslotte de kans dat je het even niet weet. En het idee dat je het niet weet, dat je niet meteen een reactie klaar hebt, is best eng. Het lokt tenslotte bij anderen ook weer mogelijke (voor)oordelen uit. Dus relateren we veel aan onze eigen denkbeelden, zodat we de controle kunnen houden.

De afgelopen maanden waarin er meer dan ooit ‘ ergens iets van te vinden was’ vond ik moeilijk. Hoe meer mensen bovenop het nieuws zaten, hoe heftiger de reacties leken te worden. Ik realiseerde me dat is wat ik niet wil. Ik wil niet mee in die reactiewedstrijd. Ik wil luisteren, vragen stellen en bezinnen om daarna hopelijk de situatie te zien zoals deze werkelijk is.

En weet je? Zo eng is het helemaal niet. Het geeft eerder rust in je hoofd dan dat je in een spagaat terechtkomt. Dwarrelende gedachten brengen onrust en dus onrustige oordelen. Je zult zien, als de stof is neergedaald dan is je zicht niet langer vertroebeld maar zie je alles kraakhelder!